خلاصه فلسفه و فواید قربانی

فوائد و فلسفه قربانی 

قربانی یکی از دستورات خداوند متعال در اعمال حج است که حقیقت و فلسفه آن به طور کامل و قطعی برای ما مشخص نیست، اما برخی از مطالبی که در آیات و روایات در این باره آمده است عبارت است از:

1. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می فرمایند: «خداوند قربانی را قرار داده است تا مساکین از گوشت سیر شوند»(1)

لذا سفارش شده که حیوان چاق را برای قربانی انتخاب و گوشت آن سه قسمت شود، یک بخش برای خودشان، بخش دوم را به فقرا بدهند، و بخش سوم را هدیه نمایند.(2)

قرآن کریم نیز می فرماید: "فَکُلُواْ مِنْهَا وَ أَطْعِمُواْ الْقَانِع َ وَ الْمُعْتَرَّ;(3)

از گوشت آن ها بخورید، و مستمندان قانع و فقیران را نیز از آن اطعام کنید. این گونه ما آن ها را مسخرتان ساختیم، تا شکر خدا را به جا آورید.

2. ابوبصیر از امام صادق علیه السلام علت قربانی را پرسید، حضرت فرمودند: «هنگامی که اولین قطره خون قربانی به زمین می ریزد گناهان صاحبش بخشیده می شود و به وسیله قربانی معلوم می شود چه کسی تقوای الهی دارد.(4)

قرآن مجید نیز می فرماید: نه گوشت ها و نه خون های آن ها، هرگز به خدا نمی رسد. آن چه به او می رسد، تقوا و پرهیزگاری شماست . این گونه خداوند آن ها را مسخّر شما ساخته ، تا او را به خاطر آن که شما را هدایت کرده است بزرگ بشمرید، و بشارت ده نیکوکاران را(5)

3. قربانی یکی از شعائر و نشانه های الهی و موجب خیر و برکت است : "وَ الْبُدْن َ جَعَلْنَـَهَا لَکُم مِّن شَعَائرِ اللَّه ِ لَکُم ْ فِیهَا خَیْرٌ;(6)

و شترهای چاق و فربه را (در مراسم حج ) برای شما از شعائر الهی قرار دادیم، در آن ها برای شما خیر و برکت است ."

قربانی حج، نشانه قربانی حضرت ابراهیم و بزرگداشت و زنده نگه داشتن یاد خلیل خداست که خالصانه و برای انجام فرمان الهی تصمیم گرفت فرزندش را قربانی کند.

4. قربانی وسیله تقرب و نزدیکی به خداوند است، که حضرت علی علیه السلام می فرمایند: "اگر مردم می دانستند چه فوایدی در قربانی است ، هر آینه قربانی می کردند و لو با قرض گرفتن باشد".(7)

- چند نکته:

1- البته درست است که قربانی کردن برای حاجی در حج واجب الزامی هست، اما برای دیگرانی هم که به حج مشرف نشده اند مستحب می باشد. (و به طور کلی، قربانی کردن امر مستحبی هست که در روایات بسیار بر آن سفارش شده است.)

2- همچنین برای نذر و امثال آن نیز می توان قربانی قرار داد.

3- در عقیقه هم قربانی داریم که ان شاءالله بحثش خواهد آمد.

- پی نوشت:

1- بحارالانوار، علامه مجلسی ، ج 96، ص 296ـ298، مؤسسة الوفأ.

2- ر.ک : تحریر الوسیله ، امام خمینی ;، ج 1، ص 423ـ424، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی ; / بحارالانوار، همان

3- حج ،36

4- بحارالانوار، همان

5- حج ،37

6- حج ،36

7- بحارالانوار، همان